Rozdział IV

(Tłumaczenie maszynowe)

Wilhelmstrasse

To były lata 80-te. Pra­cow­nia foto­gra­ficz­na, w któ­rej pra­co­wa­ła moja mama, znaj­do­wa­ła się na podwór­ku domu towa­ro­we­go IKAR w Gli­wi­cach, więc codzien­nie odwie­dza­łem mia­sto. Zdją­łem szma­ty i zało­ży­łem czy­stą koszu­lę. Potem ja i mój ojciec poje­cha­li­śmy tutaj, gdzie zgiełk przy­po­mi­nał życie wiel­kie­go mia­sta, takie­go jak Wro­cław i gdzie nic nie przy­po­mi­na­ło Gór­ne­go Ślą­ska poza języ­kiem. Dla mnie była to podróż do inne­go świa­ta, w któ­rym moż­na było stać się ano­ni­mo­wym. Pamięć o Gli­wi­cach jest kolo­ro­wa, żywa i zala­na słoń­cem. Przy­wie­ra do niej trud­ne do wytłu­ma­cze­nia uczu­cie lek­ko­ści, o czym świad­czą roz­go­rącz­ko­wa­ne pięk­ne kobie­ty w zwiew­nych let­nich sukien­kach i szpil­kach. Wra­cam myśla­mi do wie­lu skle­pów, małych wyro­bów rze­mieśl­ni­czych, labo­ra­to­rium foto­gra­ficz­ne­go i kina, do któ­re­go cho­dzi­łem, i sły­szę, jak jej buty na wyso­kich obca­sach puka­ją obok mnie, gdy przy­glą­dam się dewo­cjo­na­liom na wysta­wie sklepowej.

Któ­re­goś dnia opo­wie­dzia­łem Mar­ti­no­wi z Ber­li­na o Gli­wi­cach, po czym oka­za­ło się, że jego rodzi­na pocho­dzi z Gór­ne­go Ślą­ska. Oka­zja, aby dowie­dzieć się wię­cej o ówcze­snej Wil­helm­stras­se. Jego ciot­ka Ilse, uro­dzo­na w 1930 roku, i jego ojciec Horst, uro­dzo­ny w 1934 roku, wciąż dobrze ich pamię­ta­li. Obo­je miesz­ka­li w Gle­iwitz od uro­dze­nia do uciecz­ki w stycz­niu 1945 roku i zna­li uli­cę jesz­cze przed moją.

Jakie masz wspo­mnie­nia z domu towa­ro­we­go DeFa­Ka (IKAR) przy Wil­helm­stras­se? Czy było tam wte­dy stu­dio fotograficzne?

Ilse: „DeFa­Ka” znam tyl­ko jako „Wool­worth”. Kupi­li­śmy tam rze­czy, któ­re zwy­kle kupu­jesz w domach towa­ro­wych, takie jak ubra­nia, tka­ni­ny, przy­bo­ry kuchen­ne itp. Nie pamię­tam skle­pu foto­gra­ficz­ne­go. Do dziś pamię­tam, że nasz pedia­tra i spe­cja­li­sta od uszu byli w budyn­ku od stro­ny Wil­helm­stras­se. Naj­lep­szy cukier­nik w całej Gle­iwitz był po dru­giej stro­nie uli­cy. Zawsze, gdy byli­śmy mili dla leka­rza, zawsze dosta­wa­li­śmy „Moh­ren­kop­fa” do zabrania.

Horst: Nie pamię­tam wnę­trza „Wool­worth”, pra­wie nigdy tam nie byłem. My, chłop­cy, nie mie­li­śmy wte­dy nic wspól­ne­go z zaku­pa­mi. Jed­nak bar­dzo dobrze pamię­tam pie­kar­nię i cukier­nię po dru­giej stro­nie uli­cy od domu towa­ro­we­go. Zawsze mija­li­śmy tam, kie­dy szli­śmy do Wil­helms­bad (kry­ty basen). W dro­dze powrot­nej z kąpie­li zawsze kupo­wa­li­śmy tam droż­dże na prze­ką­skę. Było tanie i bar­dzo nam się podobało.

Jakie masz wspo­mnie­nia z fon­tan­ny na dzie­dziń­cu przed „Haus Obe­rschle­sien”? Pamię­tasz pal­my na dziedzińcu?

Ilse: Zawsze bar­dzo lubi­łam fon­tan­nę z trze­ma dia­bła­mi. W rze­czy­wi­sto­ści trzy fau­ny trzy­ma­ły się za ręce i tań­czy­ły wokół wody. Pamię­tam pocz­tów­kę, na któ­rej fau­ny mia­ły twa­rze trzech róż­nych bur­mi­strzów Gle­iwitz. Nie zna­łem żad­ne­go z nich. Tak, latem przed hote­lem rosły pal­my. Zimą trzy­ma­no je w dużej szklar­ni w par­ku miejskim.

Horst: Wciąż pamię­tam porów­na­nie trzech dia­błów z nie­któ­ry­mi dygni­ta­rza­mi w mie­ście. Czę­sto żar­to­wa­no sobie z dobrych panów z ratu­sza. Nie­ste­ty nie mogę ich już cyto­wać, bo byłem wte­dy za mło­dy, żeby napraw­dę je zrozumieć.

Roz­dział IV | Stro­na 38