Mój motyw i przemijanie

Chcia­łem po pro­stu zro­bić pro­stą serię zdjęć, pod­czas któ­rej mały roz­błysk inspi­ra­cji i moja pasja do foto­gra­fii prze­ro­dzi­ła się w dłu­gą i masyw­ną struk­tu­rę myślo­wą, przez któ­rej gąszcz nie do koń­ca mogłem przej­rzeć. Skład zdjęć i powo­dy ich powsta­nia są nawet dla mnie zagad­ko­we, ale nie­ja­sno i nie­ja­sno zauwa­ży­łem, że mia­ły one coś wspól­ne­go z cza­sem, bo foto­gra­fia zawsze mia­ła coś wspól­ne­go z cza­sem — ale szcze­gól­nie, jeśli wziąć to na poważ­nie wzię­ła. Ści­śle rzecz bio­rąc, wszyst­ko, co wie­my, ma zwią­zek z cza­sem, bo bez nie­go nie było­by począt­ku ani koń­ca i nic pomię­dzy, więc nie mógł­bym się pomy­lić, gdy­bym o tym pisał, a tyl­ko cze­goś się nauczyłem.

Ze wzglę­du na potrze­bę roz­wi­kła­nia tego, co może leżeć uśpio­ne pod powierzch­nią moich zdjęć, szu­kam teraz orien­ta­cji men­tal­nej i podej­ścia do wła­sne­go podej­ścia i dla­te­go pisząc ten roz­dział zasta­na­wiam się nad tym, co uchwy­ci­łem aparatem .

W tej czę­ści sta­ram się uwol­nić myśli, bo powin­ny zgłę­biać temat mojej pra­cy, a ja jak wąż przy­glą­da się swo­je­mu oto­cze­niu, wszyst­kim zdję­ciom, któ­re są teraz przede mną, któ­re zro­bi­łem w ten sam spo­sób — poprzez obser­wa­cję i eks­plo­ra­cję. Będę utrwa­lać swo­je myśli pod­czas nagry­wa­nia zdjęć, a następ­nie łączyć je w foto­re­por­taż i patrzeć na nie — ale teraz nie znam puen­ty i nie wiem, czy będzie.

Jakieś dzie­sięć lat temu zaczą­łem podą­żać za swo­im wewnętrz­nym gło­sem – lata­mi, któ­re z per­spek­ty­wy cza­su nie wyda­ją się już peł­ny­mi emo­cji minio­ny­mi świę­ta­mi Boże­go Naro­dze­nia. Kie­dy zasta­na­wia­łam się nad moimi zdję­cia­mi patrząc wstecz, zda­łam sobie spra­wę, że praw­dzi­wym moty­wem serii jest czas i że foto­gra­fo­wa­łam tyl­ko po to, by był dla mnie bar­dziej widocz­ny, tak jak moż­na zoba­czyć swo­je siwe wło­sy w lustrze. To mnie zasko­czy, bo na począt­ku chcia­łem tyl­ko porów­nać dwa regio­ny i rze­czy­wi­ście tak zro­bi­łem, ale teraz patrzy­łem na zdję­cia przez pry­zmat czasu.

Raz za razem sta­ram się dotrzeć do sed­na sie­bie — kto inny mógł­by — cho­wam się w sobie i mało kto zna inten­cje do cze­go dążę w mojej pra­cy. Na począt­ku swo­ją pra­cę nazwa­łem — co praw­da nie­co nie­ja­sno — “świa­ta­mi rów­no­le­gły­mi — foto­gra­ficz­nym poszu­ki­wa­niem śla­dów”, ponie­waż bio­rąc pod uwa­gę moje inten­cje w ogó­le, chcia­łem podą­żać tro­pem ludzi i ich kul­tu­ry w prze­strze­ni miej­skiej. Ze wzglę­du na mój prze­bieg bio­gra­ficz­ny ogra­ni­cze­nie geo­gra­ficz­ne do dwóch regio­nów wyda­wa­ło się oczy­wi­ste i sen­sow­ne, dla­te­go foto­gra­fo­wa­łem w Zagłę­biu Ruh­ry i na Gór­nym Ślą­sku. Z dzi­siej­szej per­spek­ty­wy, w momen­cie pod­su­mo­wa­nia, myślę, że moja pra­ca pozo­sta­ła poszu­ki­wa­niem tro­pów i że jej obec­ny wygląd ma wyraź­nie widocz­ną syl­wet­kę. Jest wyni­kiem dia­lo­gu mię­dzy mną a moim oto­cze­niem, któ­ry został prze­pro­wa­dzo­ny za pomo­cą kame­ry. Jest wyni­kiem oso­bi­stych poszu­ki­wań śla­dów pomię­dzy dwo­ma geo­gra­ficz­nie nie­od­le­gły­mi świa­ta­mi, gdy­by nie upły­wa­ją­cy czas, gdy byłeś nieobecny.

Rozdział V | Strona 42

Kok­sow­ni­ce — podo­ba­ły mi się, a tak­że pomysł, że gdzieś, w pew­nym momen­cie, ktoś zatrosz­czy się o to, żeby innym ludziom było cie­pło, cze­ka­jąc na auto­bus. To było napraw­dę prak­tycz­ne i zada­łem sobie pyta­nie, czy ten wcze­śniej­szy, pospo­li­ty spo­sób nadal ist­nie­je, a jeśli tak, to od jak daw­na i gdzie… i kto za tym stał, ale odpo­wie­dzi nie były dostęp­ne ani we mnie, ani w moim oto­cze­niu. Zauwa­ży­łam, że moje wła­sne pyta­nia wpę­dza­ły mnie w ciem­ną śle­pą ulicz­kę, bo nie potra­fi­łam od razu na nie odpo­wie­dzieć, więc ulot­ność cza­su sta­ła się dla mnie pro­ble­mem, dość nie­zwy­kłym i nie­mal nie­sa­mo­wi­tym. Zbyt dłu­go prze­by­wa­łem z dala od domu. We wspo­mnie­niach z dzie­ciń­stwa, któ­re wte­dy mnie prze­śla­do­wa­ły, pocho­dze­nie wszyst­kich zdjęć, któ­re zro­bi­łam póź­niej, bo były one wyni­kiem wyda­rze­nia w Wigi­lię, któ­re skło­ni­ło mnie do podą­ża­nia tro­pem, któ­ry na wpół zasnął, szedł jak luna­tyk księ­ży­ca. Szlak zapro­wa­dził mnie z powro­tem do domu i na cmen­tarz moich przodków.

Dziś zada­ję sobie pyta­nie, czy te „kok­sow­nie” ist­nia­ły kie­dyś w Zagłę­biu Ruh­ry, to zna­czy przed moim przy­jaz­dem do Nie­miec. Z takim wiecz­nie palą­cym pyta­niem posta­no­wi­łem na począt­ku mojej foto­gra­ficz­nej podró­ży skon­tra­sto­wać wizu­al­nie prze­my­sło­we obsza­ry Zagłę­bia Ruh­ry i Gór­ne­go Ślą­ska. Chcia­łem doko­nać pro­ste­go porów­na­nia regio­nal­ne­go z moimi zdję­cia­mi, na przy­kład archi­tek­to­nicz­ne­go porów­na­nia krę­tych wież Mala­kow lub porów­na­nia rytu­ałów reli­gij­nych, takich jak pro­ce­sje do miejsc piel­grzy­mek St. Anna­berg koło Tar­no­witz i Sankt Anna­berg w Hal­tern, czy gru­dzień 4 jako dzień gór­ni­ka. Pomy­śla­łem, że cięż­ki roz­wój prze­my­sło­wy minio­nych stu­le­ci musiał iść w parze z histo­rycz­ne­go punk­tu widze­nia zarów­no na Gór­nym Ślą­sku, jak i w Zagłę­biu Ruh­ry i to zało­że­nie skło­ni­ło mnie do poszu­ki­wa­nia śla­dów w obsza­rze kul­tu­ro­wym — było to pomysł, któ­ry póź­niej znik­nął na dal­szy plan, ale pamięć już nabra­ła tem­pa i minął rok, zanim wyje­cha­łem na jakiś czas do Biel­szo­wic zimą 2010 roku.

W sumie pra­cę nad seria­lem przy­ją­łem jako wol­ny wybór, zro­dzo­ny z wewnętrz­nej potrze­by two­rze­nia, ale skąd się wzię­ła i dla­cze­go cią­gnę­ła mnie za ramię? Jak bar­dzo wol­na była moja decy­zja, mogę się tyl­ko domy­ślać, niech mój umysł błą­dzi i piszę w celu wyja­śnie­nia mojej moty­wa­cji, ponie­waż ogar­nia mnie moż­li­we podej­rze­nie, że dzia­łał­bym z nostal­gii, z tęsk­no­ty za Mój Dom, któ­ry chciał mi coś szep­nąć, ale cokol­wiek zwią­za­ne­go z nostal­gią było­by nie­roz­sąd­ne, ponie­waż tłu­mił teraź­niej­szość, tu i teraz, a to nie do koń­ca odpo­wia­da­ło moje­mu wyobra­że­niu o sobie.

Rozdział V | Strona 48

Kie­dy spoj­rza­łem na pierw­sze zdję­cia, zepchną­łem na dal­szy plan myśl o czy­stym zesta­wie­niu dwóch ośrod­ków prze­my­sło­wych, ponie­waż zauwa­ży­łem, że robię ze swo­imi zdję­cia­mi coś inne­go, co jesz­cze dokład­nie nie wie­dzia­łem. Ale jed­no było pew­ne – pro­jekt foto­gra­ficz­ny był wyni­kiem mojej oso­bi­stej bio­gra­fii i roz­pa­lił we mnie wraz ze wspo­mnie­niem daw­no minio­nej zimy, w przed­świą­tecz­ny wie­czór pod­czas gotowania.

Odejście od porównań regionalnych

Uro­dzo­ny w Biel­szo­wi­cach na Gór­nym Ślą­sku, spę­dzi­łem tam naj­bar­dziej kształ­tu­ją­ce lata swo­je­go życia, a następ­nie w wie­ku jede­na­stu lat prze­nio­słem się do Zagłę­bia Ruh­ry. Nagła zmia­na życia mię­dzy dwo­ma okrę­ga­mi prze­my­sło­wy­mi, dwo­ma sys­te­ma­mi war­to­ści, dwo­ma języ­ka­mi, dwo­ma kra­ja­mi o wza­jem­nie prze­ci­na­ją­cej się histo­rii. Zmia­na w życiu, któ­ra praw­do­po­dob­nie spo­wo­do­wa­ła nara­sta­nie pytań w mia­rę dora­sta­nia, na któ­re wkrót­ce patrzy­łem wygod­nym, a cza­sem kry­tycz­nym i odle­głym spoj­rze­niem przez obiek­tyw, aby dotrzeć do ich sed­na. Natych­miast zaczą­łem od foto­gra­ficz­ne­go porów­na­nia obu metro­po­lii. Nazwa­łem ten pro­jekt „świa­ta­mi rów­no­le­gły­mi”, bo chcia­łem pod­nieść swo­je zwier­cia­dło do „Pot­ta” i Ślą­ska, a zesta­wia­jąc je na zdję­ciach, liczy­łem na odpo­wie­dzi, prze­gląd i jasność – tak­że na mnie. Z bie­giem cza­su zda­łem sobie spra­wę, że nie tyl­ko moje zaso­by były ogra­ni­czo­ne, ale tak­że, że tytuł ogra­ni­czał mój zakres, ponie­waż nie wyczer­py­wał peł­ne­go spek­trum moich inten­cji, a tak­że wpro­wa­dzał w błąd. Zbyt szyb­ko koja­rzy­ło­by się to z sub­kul­tu­ra­mi lub pod­zie­mia­mi, a to nie było­by to, co chcia­łem przed­sta­wiać. W koń­cu moja pra­ca zosta­ła­by pomy­lo­na z ilu­stro­wa­ną książ­ką Lost Pla­ces, foto­gra­fią, któ­ra chwa­li ruiny, pod­czas gdy ja nigdy nie chciał­bym czer­pać korzy­ści z kul­tu­ro­we­go upad­ku jakiej­kol­wiek kul­tu­ry. Być może moż­na by też podej­rze­wać, że stoi za tym doku­men­tal­na foto­gra­fia spo­łecz­na, któ­ra zbli­ży­ła­by się tro­chę do mojej fak­tycz­nej linii, ale nie wystar­cza­ją­co, ponie­waż moja pra­ca była tak wyjąt­ko­wa i oso­bi­sta, jak to tyl­ko moż­li­we, nie mia­ła wzor­ców i nie czu­ła się u sie­bie w domu. każ­dy zna­ny mi gatu­nek. Ja i moja histo­ria były na pierw­szym planie.

Rozdział V | Strona 49

Ludzie zosta­wia­ją śla­dy, chcąc lub nie­świa­do­mie, kon­cen­tru­ją myśli, kon­cen­tru­ją ener­gię, aby prze­kształ­cić je w wypo­wie­dzi lub komu­ni­ka­ty – dosłow­nie wywra­ca­ją się do góry noga­mi. One same wyro­sły z ener­gii, ze świa­tła, ze wszyst­kie­go, co ich ota­cza i z tego, co uzna­je­my za życie i poza nim. To, co wyło­ni­ło się ze świa­tła, w tym my sami i ich osią­gnię­cia, zosta­je nie­od­wra­cal­nie i defi­ni­tyw­nie wysta­wio­ne na entro­pię, pro­ces zmia­ny, któ­ra zamie­nia wszyst­ko, co wyło­ni­ło się z popio­łów, w popiół i proch. Ludz­kość i nie­bie­ska pla­ne­ta to naj­więk­sze zbie­gi oko­licz­no­ści ter­mo­dy­na­mi­ki lub arcy­dzie­ło genial­ne­go zegar­mi­strza, któ­ry stwo­rzył naj­bar­dziej nie­sa­mo­wi­ty mecha­nizm zega­ro­wy, nie­po­wta­rzal­ny dale­ko i sze­ro­ko, poza jaką­kol­wiek ludz­ką wyobraź­nią. To, co nas ota­cza, jest wyni­kiem pre­cy­zyj­ne­go rze­mieśl­ni­ka, któ­ry naj­wy­raź­niej stwo­rzył ludzi z dosko­na­łym poczu­ciem humo­ru — jeśli przyj­rzy­my się bli­żej — lub jeste­śmy naj­bar­dziej tra­gicz­nym wyni­kiem nie­zli­czo­nych, nie­skoń­czo­nych zbie­gów oko­licz­no­ści w kosmicz­nych wyda­rze­niach cza­so­prze­strzen­nych. naszą pla­ne­tę w naj­ko­rzyst­niej­szą kon­ste­la­cję, któ­ra mogła ist­nieć tyl­ko po to, aby­śmy mogli podzi­wiać jej piękno.

Wywo­dzi­my się z kosmicz­nych praw i korzy­sta­my z ich praw. Wyko­rzy­sta­li­śmy ter­mo­dy­na­mi­kę, czy­li wie­dzę o entro­pii, wiel­ko­ści, któ­ra jest obec­na we wszyst­kich zacho­dzą­cych pro­ce­sach i jest na zawsze sprzę­żo­na z postę­pu­ją­cym cza­sem lub — kto to dokład­nie wie — może sprzę­żo­na. Zmie­nia to, co stwo­rzy­li­śmy, roz­pusz­cza każ­dą for­mę, pod­gry­za odle­wy z brą­zu i pomni­ki oraz cha­rak­ter nośni­ków obra­zu foto­gra­fii czy obra­zu w muzeum i na samym muzeum.

„Entro­pia jest czymś, cze­go nie rozu­mie­my, ale jest bar­dzo waż­na”. Ucznio­wie z Albert-Schwe­izer- / Geschwi­ster-Scholl-Gym­na­sium w Marl zapi­sa­li to zda­nie po pro­jek­cie na zaję­ciach z che­mii lub fizy­ki i poka­za­li je w szkla­nej gablo­cie. Jak praw­dzi­we jest to zda­nie. Jak więk­szość ludzi, moje zaję­cia z nauk ści­słych są dale­ko w tyle i jakoś omi­ja­ły mnie na pery­fe­riach. Jani­na, moja bab­cia ze stro­ny mamy, nie mogła uczęsz­czać na zaję­cia z che­mii i fizy­ki, bo prze­szko­dzi­ła inwa­zja brą­zo­wych skar­pe­tek. Zaję­li Poznań i prze­ję­li zakła­dy Cegiel­skie­go pod nazwą Deut­sche Waf­fen-und Muni­tions­fa­bri­ken, w któ­rych moja ówcze­sna nie­let­nia bab­cia zamiast cho­dzić do szko­ły, pra­co­wa­ła przy pro­duk­cji bro­ni wbrew swo­jej woli. Chcia­ła­by iść do szko­ły, ale przy­naj­mniej prze­ży­ła. Jako samo­uk nad­ra­bia­ła to, co ją wte­dy ominęło.

Rozdział V | Strona 55

Pod­czas sprzą­ta­nia i wycho­wy­wa­nia trój­ki dzie­ci czy­ta­ła Davi­da Boh­ma i Basi­la Hileya, zachwy­ca­ła się Ein­ste­inem i Haw­kin­sem do póź­nej sta­ro­ści i zapo­zna­ła się z ter­mi­nem entro­pia, ale ja rozu­mia­łem go bar­dzo nie­ja­sno i podej­rze­wa­łem wagę i zakła­da­łem, że prze­ni­ka wszyst­ko . Zro­zu­mia­łem, że ludzie w wiel­kich elek­trow­niach sami wytwa­rza­li entro­pię, aby wypro­du­ko­wać skład­nik odżyw­czy współ­cze­snej cywi­li­za­cji – ener­gię elek­trycz­ną. Wie­dzia­łem też, że trze­ba zro­bić rzeź­bę z brą­zu i bań­kę mydla­ną, ale przede wszyst­kim ta entro­pia była zawsze i wszę­dzie i że to narzę­dzie genial­ne­go zegar­mi­strza, któ­ry prę­dzej czy póź­niej pożre wszyst­ko, co stwo­rzo­ne przez czło­wie­ka – naj­pierw bań­ki mydla­ne w par­ku, potem posą­gi z brą­zu przed ratu­sza­mi i wresz­cie zło­ty talerz Voy­age­ra, któ­ry będzie dry­fo­wał jak drew­no dry­fu­ją­ce przez prze­strzeń mię­dzy­gwiezd­ną o niskiej entro­pii przez dłu­gi czas i być może prze­trwa samą ziemię.

Każ­dy miał swo­je wła­sne podej­ście do entro­pii. Ucznio­wie i nauczy­cie­le bili ich i rzu­ca­li nimi w kla­sie, moją bab­cię pod­czas wycho­wy­wa­nia dzie­ci, ja pod­czas pisa­nia i robie­nia zdjęć oraz pod­czas roz­mo­wy z Chri­stia­nem. Napi­sa­łem do nie­go i wyja­śni­łem, co mam na myśli. Opo­wie­dzia­łem im o mojej bab­ci i zapy­ta­łem o stwo­rzo­ną przez czło­wie­ka entro­pię w elek­trow­niach io kon­tekst cza­su. Jego tema­tem były elek­trow­nie węglo­we i foto­gra­fia hob­by­stycz­na, więc każ­da roz­mo­wa mię­dzy nami koń­czy­ła się więk­szą licz­bą pytań niż na począt­ku, ponie­waż moją pra­cą była foto­gra­fia, a moim hob­by elek­trow­nie. Przy­słał mi zdję­cie ze ste­row­ni elek­trow­ni w Castrop-Rau­xel. Przyj­rza­łem mu się uważ­nie – tak zawsze robi­łem ze zdję­cia­mi moich zna­jo­mych, któ­rzy potem zasta­na­wia­li się, dla­cze­go tak dłu­go wpa­try­wa­łem się w ich albu­my. Więc tutaj uda­ło się entro­pię, w poko­ju z dwie­ma maleń­ki­mi pal­ma­mi pośrod­ku, dwie­ma lam­pa­mi HQL powy­żej i dzban­kiem do kawy na sto­le — cie­ka­we. Kil­ka lini­jek podą­ży­ło za zdję­ciem: „Entro­pia ma jed­nost­kę KJ/kgK, więc 1000x kgm²/s²/kg i Kelvin… Przez cały tydzień myśla­łem, że czas nie jest czyn­ni­kiem… ale to dopie­ro zosta­nie wyja­śnio­ne. .. Będę moja Natych­miast odłóż na bok okre­ślo­ne przez sie­bie obiek­cje… Spo­kój i koniec” – chy­ba lubi żar­to­wać – led­wo spoj­rza­łem przez wybrzu­sze­nie jego stan­dar­do­wych roz­mia­rów. Pamię­tał to, gdy był w łaź­ni paro­wej, ale ja sku­pi­łem się bar­dziej na sztu­ce. Elek­trow­nia na zdję­ciu już dziś nie ist­nie­je i jeste­śmy w punk­cie zwrot­nym, na krót­ko przed wyga­śnię­ciem paliw kopal­nych – przy­naj­mniej tutaj widać hory­zont. Gigan­ci naszych cza­sów wkrót­ce odnaj­dą spokój.

Rozdział V | Strona 56

Wola­łem przy­kład rzeź­by, zwłasz­cza po zmie­rze­niu się z kryp­to­gra­ficz­nym prze­sła­niem Chri­stia­na. Rzeź­biarz, któ­ry odle­wa figu­ry, za pomo­cą ener­gii restruk­tu­ry­zu­je swój mate­riał. To skom­pli­ko­wa­ne i solid­ne rze­mio­sło, któ­re­go rezul­ta­ty mogą prze­trwać tysią­ce lat. Arty­sta zmie­nia stan sku­pie­nia swo­ich związ­ków meta­li poprzez ogrze­wa­nie i pozwa­la sto­po­wi zesta­lić się do pożą­da­nej for­my, doko­nu­je prze­bu­do­wy do naj­mniej­szej czą­stecz­ki na pozio­mie mole­ku­lar­nym, tak że przy­no­si rezul­tat swo­jej pra­cy inte­lek­tu­al­nej — czy­li ogól­nie okre­śla­na mia­nem sztu­ki — w medium, któ­re może prze­trwać przez chwi­lę, dopó­ki jego dzie­ło nie powró­ci do sta­nu mak­sy­mal­ne­go nie­ła­du i nie­od­wra­cal­nie się rozpuści.

Pra­ce ulicz­ne­go arty­sty, któ­ry robi bań­ki mydla­ne dla dzie­ci, znów są bar­dzo krót­ko­trwa­łe. To sztu­ka krót­kiej chwi­li, krót­kie wes­tchnie­nie ulgi w chwi­li, gdy kolo­ro­wa, migo­czą­ca i jak ze snu bań­ka mydla­na pod­bi­ja ser­ca małych ludzi. Fak­tu­ra bań­ki mydla­nej jest deli­kat­na i wkrót­ce po jej naro­dzi­nach jej struk­tu­ral­na powierzch­nia pęk­nie, zanim poszcze­gól­ne ele­men­ty pogrą­żą się w cha­osie, tak jak w przy­pad­ku rzeź­by z brą­zu. Ze snu.

Foto­gra­fo­wie nato­miast wyko­rzy­stu­ją świa­tło i jego ener­gię dla sie­bie. Pra­cu­jesz z mate­ria­łem, któ­ry, mówiąc ści­śle, nie jest. Pra­cu­jesz z tka­ni­ną o nie­skoń­czo­nej róż­no­rod­no­ści kolo­rów i pięk­na, uży­wasz jej fali­ste­go spek­trum kolo­rów, aby nadać wyraz swo­im moty­wom, prze­no­sząc je na nośnik obra­zu. Nie­za­leż­nie od tego, czy w pro­ce­sach obra­zo­wa­nia cyfro­we­go, czy ana­lo­go­we­go — skład­ni­ki świa­tła, foto­ny, ude­rza­ją w świa­tło­czu­łe powierzch­nie czuj­ni­ków lub fil­my ana­lo­go­we w pro­ce­sie naświe­tla­nia, któ­re reagu­ją na róż­ne jasno­ści i natę­że­nia i two­rzą obraz widzial­ne­go świa­ta — jest to zawsze obraz Prze­szło­ści, ryso­wa­ny mate­rią, któ­ra jest tak szyb­ka jak same myśli.„Fotografika” – ryso­wa­nie świa­tłem – to tak napraw­dę rze­mio­sło sub­tel­ne i kru­che, bo two­rzy­wem jest nie­uchwyt­ne, ulot­ne świa­tło , sub­stan­cja, z któ­rej utka­ne są sny i za pomo­cą któ­rej foto­gra­fo­wie utrwa­la­ją teraźniejszość.

Na tym tle od lat two­rzę ogól­ny obraz, któ­re­go wizję zapa­mię­ta­łem. Ugnia­ta­łam go razem ze świa­tła i cza­su. Mój plan wyma­gał wstecz­ne­go spoj­rze­nia wstecz, w stro­nę Gór­ne­go Ślą­ska, ale tak­że spoj­rze­nia w teraź­niej­szość i przy­szłość mojej ojczyzny.

Rozdział V | Strona 58

Cza­sem nad zdję­cia­mi pra­co­wa­łam regu­lar­nie, cza­sem mniej, z dłu­gi­mi prze­rwa­mi pomię­dzy nimi. Uro­dzi­ła się moja cór­ka, prze­my­śli­łem swój punkt widze­nia, to, co wypra­co­wa­łem, zato­nę­ło pod­czas wyko­ny­wa­nia innych prac zle­co­nych. W naj­lep­szym razie po skoń­cze­niu nawią­zał­bym dia­log z moimi zdję­cia­mi, cza­sa­mi myśla­łem, naj­le­piej z oso­ba­mi, któ­re inte­re­su­ją się foto­gra­fią doku­men­tal­ną i arty­stycz­ną. W tle mia­łam nadzie­ję, że uda mi się wyko­rzy­stać foto­gra­fię do wspar­cia roz­wo­ju dys­kur­su na temat Gór­ne­go Ślą­ska czy migra­cji, dys­kur­su, za któ­rym tęsk­ni­łam. Jed­nak w inne dni zda­łem sobie spra­wę, że ta pra­ca była poświę­co­na inne­mu celo­wi, celo­wi, któ­ry był tro­chę bar­dziej oso­bi­sty i intym­ny niż chęć upu­blicz­nie­nia moich zdjęć. To było pra­gnie­nie zamro­że­nia mojej rze­czy­wi­sto­ści i nie­ustan­ne­go upły­wu cza­su, a następ­nie pod­bi­cia jej w zasto­ju. Myśla­łem, przy­naj­mniej na zdję­ciach, że to zadzia­ła, jeśli spoj­rzę na wszyst­kie zdję­cia razem i wie­dzia­łem, że nawet to życze­nie, ści­śle mówiąc, nie może zostać speł­nio­ne po bliż­szym przyj­rze­niu się. Cza­su nie da się pod­bić. W pew­nym momen­cie nawet foto­gra­fia czy dysk twar­dy pod­le­ga­ły­by pra­wom entro­pii, pod­le­ga­ły nie­ustan­ne­mu upły­wo­wi cza­su i sta­wa­ły się popio­łem, z któ­re­go się wywo­dzi. Cza­su nie da się zatrzy­mać, ale mogę go spo­wol­nić, patrzeć na to w spo­ko­ju, kie­dy skoń­czę swo­ją pra­cę, pomy­śla­łem, a ponie­waż w to uwie­rzy­łem, prze­chy­trzy­łem czas foto­gra­fu­jąc go i zatrzy­mu­jąc na jakiś czas. pod­czas gdy wcze­śniej mia­ło to nastą­pić za kil­ka dekad, a obra­zy sta­ły­by się czę­ścią więk­sze­go obrazu.

Stworzyłem serię, która była bezsilna, bo tak naprawde nie była

serią, co najwyżej na drugi rzut oka

W ostat­nich latach zaję­łam się kształ­to­wa­niem ogól­ne­go obra­zu serii, uzu­peł­nia­niem zdjęć, podą­ża­jąc za swo­imi prze­my­śle­nia­mi i intu­icją, zawsze szu­ka­jąc nowych miejsc w celu połą­cze­nia wszyst­kich ele­men­tów ukła­dan­ki w celu uzy­ska­nia cało­ścio­we­go rezul­ta­tu. Moja pra­ca trwa­ła dłu­go. Powstał w pro­ce­sie pamię­ci, tak jak to prze­ży­łem z pie­cem kok­sow­ni­czym, na przy­kład ponow­ne odkry­cie, kie­dy posta­no­wi­łem zoba­czyć moje rodzin­ne mia­sto po dłu­giej nie­obec­no­ści o każ­dej porze roku, czy eks­plo­ra­cję Zagłę­bia Ruh­ry. Powstał dzię­ki obser­wa­cji kie­ro­wa­nej ducho­wym gło­dem i zain­te­re­so­wa­niem życiem, a osta­tecz­nie poprzez uczest­nic­two, któ­re­go doświad­czy­łem, gdy spo­tka­łem ludzi, któ­rzy sta­li się czę­ścią mojej malar­skiej podró­ży. W ten spo­sób łączy­ło się coraz wię­cej odcin­ków seria­lu, a dzie­ło wzno­si­ło się na fun­da­men­cie osobowo-biograficznym.

Rozdział V | Strona 59

Moje zdję­cia mia­ły cha­rak­ter doku­men­tal­ny, ale ich bio­gra­ficz­ne tło otwie­ra­ło kolej­ny poziom, któ­ry skry­wał pozor­nie samot­ną este­ty­kę dystan­su, dla­te­go osta­tecz­nie usa­do­wi­łem swo­ją pra­cę w gatun­ko­wej próż­ni. Nazwa­łem tę próż­nię „kon­cep­tu­al­ną foto­gra­fią doku­men­tal­ną” – ale okre­śle­nie to osta­tecz­nie nie ma żad­ne­go zna­cze­nia. Foto­gra­fo­wa­łem miej­sca z mojej prze­szło­ści i nowe począt­ki. Reli­gia, kul­tu­ra, sport, migra­cje i prze­my­sło­wy kra­jo­braz miej­ski poja­wia­ją się w powierzch­ni tema­tycz­nej. Moje zdję­cia powin­ny opo­wia­dać histo­rie i, co nie mniej waż­ne, histo­rię moje­go życia. Na tle przed­sta­wio­nych miejsc i pej­za­ży miej­skich przed moim obiek­ty­wem roz­wi­ja­ły się oso­bi­ste, spo­łecz­ne i uni­wer­sal­ne bio­gra­fie. Nagry­wa­łem sce­ny, pomi­ja­jąc zna­ne kli­sze, by stwo­rzyć prze­strzeń dla moje­go indy­wi­du­al­ne­go spoj­rze­nia i opo­wie­dzieć na swój spo­sób o ist­nie­niu w prze­strze­ni miejskiej.

Głów­ny­mi akto­ra­mi uczy­ni­łem cen­tra prze­my­sło­we, sku­pi­łem się na nich, ale one sta­ły się jedy­nie tłem dla mojej foto­gra­ficz­nej kon­fron­ta­cji. To była kon­fron­ta­cja z tym, co zna­la­złam, ale przede wszyst­kim z samym sobą, coraz czę­ściej ukła­da­łam serię z poszcze­gól­nych zdjęć, ale czy napraw­dę sta­ła się jed­ną? Musia­łem posta­wić się w czy­sto­ści. Seria­lo­wa postać była sła­bo roz­po­zna­wal­na — może na dru­gi rzut oka, jeśli w ogó­le. Co to było?

Podej­rze­wa­łem, że powo­dem są przede wszyst­kim trzy rodza­je dyle­ma­tów – zbyt wyso­kie twier­dze­nie, jakie sobie wypo­wia­da­łem, zbyt duży dystans zarów­no w cza­sie, jak i prze­strze­ni oraz nie­ja­sne skupienie.

Przede wszyst­kim chcia­łem, aby poszcze­gól­ne czę­ści opo­wia­da­ły histo­rię zarów­no w seria­lu, jak i w ode­rwa­niu od sie­bie. Chcia­łem zro­bić dwie rze­czy na raz. Ta ambi­cja dzia­ła­ła na nie­ko­rzyść seria­lo­we­go boha­te­ra, ponie­waż każ­de zdję­cie, któ­re zro­bi­łem, umiesz­cza­łem nad cało­ścią obra­zu, któ­ry w naj­lep­szym przy­pad­ku i z per­spek­ty­wy cza­su powstał­by sam. Ta posta­wa wyma­ga­ła ode mnie pew­no­ści sie­bie i pozba­wi­ła mnie siły oraz siły serii. Moje stan­dar­dy wyda­wa­ły się zbyt wyso­kie, aby je osią­gnąć, i pod koniec poszu­ki­wań wska­zó­wek musiał­bym się zdziwić.

Rozdział V | Strona 60

Ten strach był traf­nym klu­czem do odpo­wie­dzi na pyta­nie o pocho­dze­nie mojej chę­ci twór­czej i moty­wa­cję. Zawsze podró­żo­wa­ła ze mną, że tak powiem, jako balast w mojej tor­bie foto­gra­ficz­nej. Two­ja obec­ność wpły­nę­ła na mnie i moją pra­cę. Zapew­ne z tego powo­du wybra­no wie­le moty­wów foto­gra­ficz­nych — ratusz, hotel i kobie­ta z Kok­sio­ka. To pod­świa­do­me uczu­cie spra­wi­ło, że spon­ta­nicz­nie posze­dłem z apa­ra­tem i robi­łem nowe, kolej­ne zdję­cia miejsc lub pej­za­ży miej­skich, któ­re poznałem.

O nad­cho­dzą­cych zmia­nach w kra­jo­bra­zie miej­skim dowia­dy­wa­łam się naj­czę­ściej z ogło­szeń w mediach lub od zna­jo­mych, np. pla­no­wa­ne pra­ce budow­la­ne, potem prze­sto­je lub coś podob­ne­go. Te prze­mi­ja­nia przy­pra­wia­ły mnie o bez­sen­ność, gdy coś zna­jo­me­go w moim oto­cze­niu gro­zi­ło prze­wró­ce­niem, zani­kał ist­nie­ją­cy porzą­dek, powo­do­wa­ło to – w sen­sie prze­no­śnym – chwy­ta­ją­cy odruch, fun­da­men­tal­ne uczu­cie ze stra­chu, że coś może być dro­gie memu ser­cu nara­stał , zgu­bić się. Poczu­łem to, co naj­bar­dziej zna­ne jest jako „pre­sję cza­su” i zda­łem sobie spra­wę, że boję się stra­ty. Byłem przy­wią­za­ny do sta­ło­ści, a świat wokół mnie nie był trwały.

Mały wniosek

Chcia­łem przej­rzeć swo­je zacho­wa­nie bez zbyt­nie­go twier­dze­nia, że ​​to dosko­na­łe zakoń­cze­nie. Swo­ją foto­gra­fią zaj­mo­wa­łem się czy­sto subiek­tyw­nie, z psy­chicz­ne­go gło­du, bez ambi­cji zna­le­zie­nia ogól­nej praw­dy. Patrząc na sie­bie w ten spo­sób, dostrze­głem ukry­ty lęk zwią­za­ny z foto­gra­fią — lęk przed stra­tą. Ten stan naj­wy­raź­niej tłu­ma­czył moty­wa­cję do robie­nia zdjęć, bo wpły­nął na wybór tema­tów i ich este­tycz­ną reali­za­cję. Zasko­czy­ła mnie świa­do­mość stra­chu przed stra­tą jako siły napę­do­wej mojej pra­cy i spe­ku­lo­wa­łam o jego pochodzeniu.

Rozdział V | Strona 69

Nie przy­wią­zy­wa­łem szcze­gól­nej wagi do jako­ści sprzę­tu, naj­czę­ściej uży­wa­łem tań­szych obiek­ty­wów podróż­nych, na któ­re było mnie stać, ale któ­re powo­do­wa­ły roz­my­cie kra­wę­dzi, winie­to­wa­nie i aber­ra­cję chro­ma­tycz­ną i nie były szcze­gól­nie jasne. Stra­ci­łem mój naj­lep­szy obiek­tyw, zanim się zesta­rzał. Z dru­giej stro­ny bar­dziej zwra­ca­łem uwa­gę na swo­je moty­wy i naj­czę­ściej oglą­da­łem je uważ­nie, z naj­więk­szą moż­li­wą świa­do­mo­ścią. Może w przy­szło­ści poświę­cił­bym wię­cej uwa­gi swo­je­mu sprzę­to­wi i poże­gnał się z ziar­ni­stym roz­my­ciem, ale do tej pory dobry sprzęt był dla mnie czy­stym luk­su­sem. Wysze­dłem z zeni­tu i każ­dy obiek­tyw podróż­ny, bez wzglę­du na to, jak prze­cięt­ny, prze­wyż­szał swo­ją jako­ścią i tak doszło do tego, że sta­łem się oszczędny.

Dość dobrze śle­dzę i rozu­miem oce­nę mojej foto­gra­fii i widzę jej roz­wój od dzie­ciń­stwa do dziś, ale fakt, że wkradł się w nią lęk przed nie­trwa­ło­ścią, daje mi smut­ne podej­rze­nie, że wyra­stam z nostal­gii i tęsk­no­ty za swo­im Heima­tem dzia­łał i może nie mógł tak napraw­dę odpuścić.

Podej­rze­wa­łem, czy prze­pro­wadz­ka w Zagłę­bie Ruh­ry nazna­czy­ła mnie, jak zasu­ge­ro­wał kie­dyś Mar­kus, kie­dy mówi­łem o kon­se­kwen­cjach migra­cji emi­gran­tów na mojej jaskra­wo wypo­le­ro­wa­nej czer­wo­nej maszy­nie wyści­go­wej. Czy bałem się, że zna­jo­my świat może zno­wu wymknąć mi się z gło­wy? Czy dla­te­go robi­łem zdję­cia tak, jak­by Bóg chciał jutro odejść od świa­ta i sta­ra­łem się umie­ścić go przed obiek­ty­wem, zanim odszedł? Czy sta­ra­łem się zre­kom­pen­so­wać utra­tę domu w pro­ce­sie foto­gra­ficz­nym i szu­ka­łem sta­bil­no­ści? Wyda­je mi się, że chcia­łem zre­kom­pen­so­wać ulot­ność apa­ra­tem i do pew­ne­go stop­nia zatrzy­mać go wci­śnię­ciem spu­stu migaw­ki – w ten spo­sób moż­na by zamro­zić czas, a sztyw­ny motyw dawał­by mi pociechę.

Taka też była moja reali­za­cja i zakwa­li­fi­ko­wa­łem ją jako zna­czą­cą i sty­li­zu­ją­cą. Może to było DNA moich zdjęć — w koń­cu widocz­ne na powierzch­ni, mie­nią­ce się jak cien­ka war­stwa ben­zy­ny na powierzch­ni wody. Strach był przy­czy­ną tej ilu­stro­wa­nej książ­ki, ale każ­da przy­czy­na mia­ła inną przy­czy­nę, nie­skoń­cze­nie zagnież­dżo­ną, więc ponow­nie poło­ży­łem moje zdję­cia na świecz­ni­ku — ratusz Marl, hotel, kok­sow­nia — wzią­łem je pod uwa­gę, pomy­śla­łem o tym i zdał sobie spra­wę, że za stra­chem kry­je się miłość do życia — odpo­wiedź nie może być prost­sza — czy­sta miłość do życia i doce­nie­nie tego, co mnie ota­cza i do cze­go jestem przywiązany.

Rozdział V | Strona 73

Nie przy­wią­zy­wa­łem szcze­gól­nej wagi do jako­ści sprzę­tu, naj­czę­ściej uży­wa­łem tań­szych obiek­ty­wów podróż­nych, na któ­re było mnie stać, ale któ­re powo­do­wa­ły roz­my­cie kra­wę­dzi, winie­to­wa­nie i aber­ra­cję chro­ma­tycz­ną i nie były szcze­gól­nie jasne. Stra­ci­łem mój naj­lep­szy obiek­tyw, zanim się zesta­rzał. Z dru­giej stro­ny bar­dziej zwra­ca­łem uwa­gę na swo­je moty­wy i naj­czę­ściej oglą­da­łem je uważ­nie, z naj­więk­szą moż­li­wą świa­do­mo­ścią. Może w przy­szło­ści poświę­cił­bym wię­cej uwa­gi swo­je­mu sprzę­to­wi i poże­gnał się z ziar­ni­stym roz­my­ciem, ale do tej pory dobry sprzęt był dla mnie czy­stym luk­su­sem. Wysze­dłem z zeni­tu i każ­dy obiek­tyw podróż­ny, bez wzglę­du na to, jak prze­cięt­ny, prze­wyż­szał swo­ją jako­ścią i tak doszło do tego, że sta­łem się oszczędny.

Dość dobrze śle­dzę i rozu­miem oce­nę mojej foto­gra­fii i widzę jej roz­wój od dzie­ciń­stwa do dziś, ale fakt, że wkradł się w nią lęk przed nie­trwa­ło­ścią, daje mi smut­ne podej­rze­nie, że wyra­stam z nostal­gii i tęsk­no­ty za swo­im Heima­tem dzia­łał i może nie mógł tak napraw­dę odpuścić.

Podej­rze­wa­łem, czy prze­pro­wadz­ka w Zagłę­bie Ruh­ry nazna­czy­ła mnie, jak zasu­ge­ro­wał kie­dyś Mar­kus, kie­dy mówi­łem o kon­se­kwen­cjach migra­cji emi­gran­tów na mojej jaskra­wo wypo­le­ro­wa­nej czer­wo­nej maszy­nie wyści­go­wej. Czy bałem się, że zna­jo­my świat może zno­wu wymknąć mi się z gło­wy? Czy dla­te­go robi­łem zdję­cia tak, jak­by Bóg chciał jutro odejść od świa­ta i sta­ra­łem się umie­ścić go przed obiek­ty­wem, zanim odszedł? Czy sta­ra­łem się zre­kom­pen­so­wać utra­tę domu w pro­ce­sie foto­gra­ficz­nym i szu­ka­łem sta­bil­no­ści? Wyda­je mi się, że chcia­łem zre­kom­pen­so­wać ulot­ność apa­ra­tem i do pew­ne­go stop­nia zatrzy­mać go wci­śnię­ciem spu­stu migaw­ki – w ten spo­sób moż­na by zamro­zić czas, a sztyw­ny motyw dawał­by mi pociechę.

Taka też była moja reali­za­cja i zakwa­li­fi­ko­wa­łem ją jako zna­czą­cą i sty­li­zu­ją­cą. Może to było DNA moich zdjęć — w koń­cu widocz­ne na powierzch­ni, mie­nią­ce się jak cien­ka war­stwa ben­zy­ny na powierzch­ni wody. Strach był przy­czy­ną tej ilu­stro­wa­nej książ­ki, ale każ­da przy­czy­na mia­ła inną przy­czy­nę, nie­skoń­cze­nie zagnież­dżo­ną, więc ponow­nie poło­ży­łem moje zdję­cia na świecz­ni­ku — ratusz Marl, hotel, kok­sow­nia — wzią­łem je pod uwa­gę, pomy­śla­łem o tym i zdał sobie spra­wę, że za stra­chem kry­je się miłość do życia — odpo­wiedź nie może być prost­sza — czy­sta miłość do życia i doce­nie­nie tego, co mnie ota­cza i do cze­go jestem przywiązany.

Rozdział V | Strona 74

„Śląsk jest burzo­ny! Kie­dy prze­sta­je psuć centrum?”

Albo: „Moloch jest burzo­ny. Roz­pły­wa się sym­bol prze­szło­ści. Sym­bol luk­su­su w cza­sach PRL – Śląsk stop­nio­wo znika”.

Albo tutaj: „Kie­dyś był hotel. To słod­ko-gorz­ka histo­ria zie­lo­ne­go potwo­ra o imie­niu „Śląsk”.

Jed­ni krę­ci­li gło­wa­mi, inni kiwa­li gło­wa­mi na znak zgo­dy, a jak już po wszyst­kim przy­cho­dzi żal, och, jak wte­dy było miło.

Kie­dy pew­ne­go jesien­ne­go wie­czo­ru po dzie­się­cio­le­ciach mojej nie­obec­no­ści widzę Śląsk, patrzę w oczy umie­ra­ją­ce­mu dino­zau­ro­wi. Przez trzy­na­ście lat pano­wa­ła w nim cisza — nie było gości i ser­ni­ka, ale fasa­da była wypro­sto­wa­na. W koń­cu jego wnę­trze zosta­ło sprze­da­ne, ponie­waż podob­no mia­ło war­tość. God­ne ubo­le­wa­nia zakoń­cze­nie. Sfo­to­gra­fo­wa­łem go. Pomy­śla­łem o tym, co pomy­śli o tym jego pro­jek­tant, jego pomoc­ni­cy i licz­ni arty­ści i rze­mieśl­ni­cy, któ­rzy kie­dyś pra­co­wa­li przy jego pro­duk­cji i dla­cze­go ludzie z epo­ki prze­ci­na­ją czer­wo­ną wstąż­kę na otwar­ciu w par­ty­zanc­ki, uro­czy­sty spo­sób i wciąż trą­bią inni burzą ją kopar­ka­mi po zale­d­wie poło­wie ludz­kie­go życia w imię postę­pu i wzro­stu. Nie może­my już o to pytać archi­tek­ta. Może tak jest lepiej, bo co ma powiedzieć?

Być może: „To nie ma zna­cze­nia, Mar­tin, w wik­to­riań­skim Cry­stal Pala­ce w Lon­dy­nie ude­rzy­ło znacz­nie gorzej, sza­lał pożar, nie wspo­mi­na­jąc o post­mo­der­ni­stycz­nym World Tra­de Cen­ter Mino­ru Yama­sa­ki, bro­da­tych fana­ty­ków na sumie­niu . Przy­naj­mniej uda­ło nam się sprze­dać meble i niko­mu nie ucier­pia­ły wło­sy. Po pro­stu bądź zrelaksowany!”

Rozdział V | Strona 87

▲ Fotografia nr 35

Hotel Orbis „Silesia”,

Katowice Centrum, Górny Śląsk, październik 2018

V. Kapitel | Seite 88

Albo mówił: „Panie Jan­czek, nie rozu­mie pan? Czas to potwór, któ­ry gry­zie wła­sny ogon. To, co wypro­du­ko­wa­ła, bie­rze na swój wła­sny spo­sób i nie pozwa­la niko­mu mówić jej, jak ma to zro­bić, czy to jako fana­tyk reli­gij­ny, spe­ku­lant, inwe­stor, czy w sta­nie natu­ral­nym, jako entro­pia, jak mchy, poro­sty i tym podob­ne wście­kłe ele­men­ty . Czas prze­wra­ca cały porzą­dek. Co pomy­śla­łeś — Ty idioto!

Ale może powie­dział­by też: „Sma­ku moż­na się nauczyć” i że powin­ni­śmy pie­lę­gno­wać nasze dzie­dzic­two, ponie­waż może ono przy­nieść nam spój­ność, sta­bil­ność i mądrość, wszyst­ko to, cze­go my jako szyb­ko roz­wi­ja­ją­ce się spo­łe­czeń­stwo potrze­bu­je­my teraz bar­dziej niż kie­dy­kol­wiek, a nie dla sami stra­cić go z oczu. Mówił: „Musi­my lepiej zro­zu­mieć naszych ojców, bo oni są w nas, a my w nich”, i że powin­ni­śmy pomy­śleć, zanim zacznie­my działać.

Spie­szy­łem się i robi się póź­no. Nie mia­łem ze sobą sta­ty­wu, więc opar­łem urzą­dze­nie o bok latar­ni i zacho­wa­łem szkie­let archi­tek­to­nicz­ny gorzej niż słusz­nie na swój wła­sny spo­sób. Pew­nie Łobos powie­dział­by, że powi­nie­nem pra­co­wać ostroż­niej i wszy­scy archi­tek­ci powie­dzie­li­by to samo. Pra­cuj ostroż­niej i słu­chaj swo­je­go ojca, pje­ro­na, do cho­le­ry! „Ale mam takie złe obiektywy”.

Ostat­ni auto­bus jechał beze mnie i musia­łem iść pie­szo do swo­je­go noc­le­gu ze wzglę­du na pal­mę, któ­rą kom­pul­syw­nie pró­bo­wa­łem dostać się do obra­zu, pod­czas gdy auto­bus na mnie nie cze­kał — pal­my zwró­ci­ły moją uwa­gę, ponie­waż były sym­bo­la­mi tęsk­no­ty i Węgiel uniósł się z nich pod moimi sto­pa­mi. Następ­ne­go dnia były uro­dzi­ny moje­go ojca, więc chcia­łem jak naj­szyb­ciej opu­ścić Gór­ny Śląsk i wró­cić w Zagłę­bie Ruhry.

Kil­ka mie­się­cy póź­niej dino­zaur osta­tecz­nie i nie­od­wra­cal­nie opu­ścił miej­ski pej­zaż Kato­wic. Był zna­nym współ­cze­snym w prze­strze­ni miej­skiej, gdzie szkla­na fasa­da coraz bar­dziej domi­no­wa­ła. Teraz widzia­łem go tyl­ko na moim sto­li­ku, czu­łem jego ducha i zasta­na­wia­łem się, dla­cze­go nie …

Rozdział V | Strona 89

Foto­gra­fia była moim wykry­wa­czem, niczym wię­cej jak narzę­dziem, któ­re wła­ści­wie moż­na wymie­niać do woli. Szu­ka­łem zna­jo­me­go i sta­bil­no­ści w zewnętrz­nym świe­cie, ale zna­la­złem to w sobie. Wytrwa­łość była trwa­ła jak bań­ka mydla­na. Ponie­waż cza­su nie moż­na było uchwy­cić, po prze­bu­dze­niu pękał jak sen. Dla­te­go decy­du­ję się wyru­szyć i zjed­no­czyć się ze świa­tem, aby obró­cić się wokół wła­snej osi, zamiast wpa­try­wać się w nie­go natar­czy­wie – świat w ruchu będzie od teraz mój – może pój­dę za radą cór­ki i prze­jazd do Funa­fu­ti, gdzie infra­struk­tu­ra jest tak mała jak mecha­ni­ka kwan­to­wa atomów.

Tuva­lu brzmi jak odpo­wied­nik moich men­tal­nych przejść – może ostat­ni bra­ku­ją­cy ele­ment ukła­dan­ki, myśl, któ­ra pro­wa­dzi mnie gdzie indziej – nie uwa­żam, że rada jest zła – któ­ra teraz mnie zajmie.

Ale już zna­la­złem swój cel i nie ma zna­cze­nia, dokąd pój­dę. Odna­la­złem esen­cję życia, ponie­waż podą­ża­łem za moim wewnętrz­nym gło­sem jak śla­dy na śnie­gu, zanim się sto­pi­ły. Naj­pierw poje­cha­łam do domu, skąd pocho­dzę, bo tęsk­no­ta jarzy­ła się we mnie jak koks w kok­sow­ni­cy – ​​wciąż nie wyga­sła po latach. To zapro­wa­dzi­ło mnie na cmen­tarz moich przod­ków i do moje­go pra­dziad­ka Pau­la, któ­ry skar­cił mnie przy swo­im gro­bie – dokąd idzie­my i że waż­ne jest poże­gna­nie i odpusz­cze­nie. Powie­dział mi, że jeśli wiem, skąd pocho­dzę i dokąd idę, to znam zna­cze­nie, a potem: „Jero­na! Mar­cin… idź już na Hono­lu­lu kro­wy paść i nie ner­wuj “- pedzioł mi. A więc: „Burza, Mar­tin… jedź do Hono­lu­lu, doj kro­wy i nie dener­wuj mnie” – powie­dział mi.

Kie­dy przy­je­cha­łem do domu w Biel­szo­wi­cach, a on mnie skar­cił, nie mogłem już zna­leźć domu, ale z ulgą odna­la­złem z pamię­ci roz­ża­rzo­ne kok­sow­nie. Byli tak obec­ni, jak mogli, bar­dziej real­ni niż jaka­kol­wiek rze­czy­wi­stość, bar­dziej jak sen. Kie­dy kil­ka lat póź­niej sfo­to­gra­fo­wa­łem ratusz w Marl, wie­dzia­łem już, że blask, któ­ry mnie zaj­mo­wał, moż­na zna­leźć wszę­dzie, ponad gra­ni­ca­mi, jeśli chcesz, jeśli to rozu­miesz, zaj­rzeć za fasa­dy i zoba­czyć kształt rze­czy czy­tać i rozu­mieć czas i upływ czasu.

Rozdział V | Strona 91